Social Changes Organization
ราก (RĀK) : A Holistic Tool for Social Changes
‘ราก’ คือ โปรเจกต์ที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อค้นคว้าและสร้างสรรค์ ‘เครื่องมือ’ ที่จะช่วยสนับสนุนกระบวนการเปลี่ยนแปลงสังคมอย่างเป็น ‘องค์รวม’
การแปรเปลี่ยนและก้าวข้ามไปสู่สิ่งใหม่ คือความจำเป็นแห่งยุคสมัยอันทุกข์ยากและสับสนวุ่นวายนี้ อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงนั้นมีมิติที่หลากหลายและซับซ้อน เมื่อทุกอย่างล้วนเชื่อมโยงและส่งผลกระทบถึงกัน การตระหนักถึงความเป็นเอกภาพของกระบวนการและศักยภาพที่จะเคลื่อนไหวอย่างยั่งยืนและเป็นองค์รวมจึงมีความสำคัญอย่างมากต่อขบวนการในทุกๆ ภาคส่วน
‘ราก’ จึงหมายถึงวิถีปฏิบัติอันเป็น ‘รากฐาน’ (foundation) ของทุกๆ การเปลี่ยนแปลง โดยมองลึกเข้าไปถึงสิ่งพื้นฐานที่สุดอันเป็นหัวใจแห่งการดำรงอยู่ในโลก ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของสุขภาพ การดูแลรักษาร่างกายและจิตใจ ความมีชีวิตและความตาย การสร้างความสัมพันธ์แบบอิงอาศัยร่วมกับสิ่งอื่นๆ รวมไปถึงการก่อรูปจิตสำนึกแบบใหม่ หากขาดสิ่งพื้นฐานเหล่านี้ไป การต่อสู้ก็คงจบตั้งแต่ยังไม่ทันได้เริ่มต้น
‘ราก’ ยังสื่อถึงการให้ความสำคัญกับสิ่งที่อยู่ ‘ลึกลงไป’ อย่างมิติทางวัฒนธรรม บริบททางด้านวัตถุและพื้นที่ สภาวะจิตใจและกลไกการควบคุมทางจิตวิทยา หรือแม้กระทั่งแง่มุมในเชิงศาสนาและจิตวิญญาณ ซึ่งเป็นเรื่องที่มักจะถูกมองข้าม แต่กลับส่งผลต่อโครงสร้างทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมอย่างมีนัยสำคัญ ‘ราก’ จึงปฏิเสธความสัมพันธ์ที่มีลำดับขั้น (hierarchical) แต่หันมาเน้นย้ำให้เห็นถึงทุกๆ มิติของโครงสร้างที่ต่างกระทบซึ่งกันและกัน หากเลือกเอาแค่สิ่งที่โผล่ขึ้นมาให้เห็นที่พื้นผิว การเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงก็คงไม่อาจเกิดขึ้นได้
‘ราก’ คือสำนึกทางความคิดแบบใหม่ที่ไม่ใช่ระบบรากแก้ว-รากแขนงซึ่งยึดสิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นจุดอ้างอิงหลัก แต่เป็นการเชื่อมต่อกันของ ‘เหง้า’ (rhizome) ที่แผ่กระจายออกไปในทุกทิศทางแบบแนวราบ ‘ราก‘ จึงสนับสนุนการคิดแบบ ‘ตัดข้าม’ หรือ ‘intersectional thinking’ ที่ชวนให้ทุกคน ‘ต่อจุด’ เชื่อมโยงปัญหาต่างๆ ในสังคมเข้าไว้ด้วยกัน ตั้งแต่ปัญหาเรื่องอาหารการกิน การทำงานบ้าน สิ่งแวดล้อม ศิลปะ และความสัมพันธ์ ไปจนถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำ การขูดรีดแรงงาน การเลือกปฏิบัติ และความไม่เท่าเทียมทางเพศ
ภารกิจของ ‘ราก’ ก็คือการเชื่อมต่อองค์ความรู้ทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นความรู้เชิงวิชาการหรือกระทั่งภูมิปัญญาพื้นบ้าน ผ่านการศึกษา ค้นคว้า สนทนา สื่อสาร แลกเปลี่ยน และลงมือปฏิบัติจริง เพื่อสังเคราะห์ขึ้นเป็นเครื่องมือที่จะช่วยประคับประคองปุถุชนคนธรรมดาทุกๆ คนให้ก้าวผ่านช่วงเวลาอันหดหู่สิ้นหวังไปสู่ยุคสมัยใหม่ของสังคมและโลกที่ดีขึ้นกว่าเดิม